Bitcoin ve Kripto Para Piyasası Neden Çöktü? Tüm Ayrıntılar

AliDayı

New member
Birinci günden bu yana en çok tartışılan yatırım araçları içinde yer alan kripto para üniteleri, tarihinin en sallantılı devirlerinden birini geçiriyor. Başta Bitcoin olmak üzere piyasadaki tüm kripto para üniteleri eşi gibisi görülmemiş düzeyde ‘çöküş’ yaşıyor. Düşüşün ne vakit sona ereceği ise kestirilemiyor. Pekala ne oldu da piyasalar bu hale geldi? Gelin kripto para piyasalarındaki son duruma, yaşananlar, ayrıntılara ve bundan daha sonrası için iddialara daima bir arada yakından bakalım.

Aslına bakacak olursak Bitcoin hala çok yüksek sayılabilecek bir düzeyde. Coinmarketcap‘ten aldığımız datalara göre kripto para ünitesi, an prestijiyle 28 bin doların üzerinde seyrediyor. Sonuçta bugün öbür hiç bir yatırım aracını ünite olarak bu kadar yüksek bir bedelle satın alamazsınız. Lakin büyük resme, yani uzun vadedeki duruma baktığımızda Bitcoin’deki düşüşün yenilir yutulur düzeyde olmadığını gorebiliyoruz. Gelin Bitcoin’in 2021 yılından beri nasıl bir fotoğraf çizdiğine daima birlikte bakalım.

Kasım 2021’de Bitcoin için 70 bin dolarları tartışıyorduk


*Bitcoin fiyat grafiği. Kaynak: Coinmarketcap

Bitcoin, 2020’nin son gününde 29 bin dolar düzeylerinden süreç görüyordu. 2021 yılı ise piyasalar için çok hareketliydi. Hatta Kasım 2021’e geldiğimizde 70 bin dolarları konuşmaya başlamıştık. Lakin şimdilerde durum tam aksine dönmüş durumda. Bu makalenin yazıldığı tarih ve saat prestijiyle Bitcoin, 28 bin 350 dolardan süreç görüyor. Yani 31 Aralık 2020’de 1 Bitcoin alan bir kişi, parasını evvel 2,4 katına çıkardı, daha sonra da bu parayı kaybetti. Hatta an prestijiyle bu ‘hayali yatırımcı’ ziyan etmiş durumda. şüphesiz bu durum altcoinlerin tümünde geçerli oldu. Pekala her şey hoş giderken işler nasıl bilakis döndü?

Aslında perşembenin gelişi çarşambadan belirliydi

COVID-19 salgını, tüm dünyayı ekonomik manada etkiledi. Sokağa çıkma yasakları niçiniyle yaşanan küçülmeler, işletmelerin ziyan edip kapanma noktasına gelmeleri, tedarik zincirlerindeki aksaklıklar… İşte tüm bunlar hükümetleri zora soktu. Hatta ‘süper güç’ olan ABD bile bu süreçte rekor enflasyon deklare etti. Global manada bu derece büyük çaplı meseleler yaşanıyorken kripto para piyasalarında her şeyin yolunda gitmesi pek de mümkün değildi. Evet, Bitcoin’in merkeziyetsiz yapısı pandemi, enflasyon sayıları ve krizlerden etkilenmiyordu lakin piyasaları belirleyenler de bunlardan etkilenen insanlardı. Yani aslında perşembenin gelişi çarşambadan aşikardı…


Hükümetler, COVID-19’un başlarında vatandaşları için dayanak paketleri deklare ettilar. bir hayli analist, kripto para piyasalarındaki yükselişi evvel buna bağladı. Hakim görüş, insanların ceplerinde para varken aldığı takviyenin kripto paralara aktığı tarafındaydı. Bu birinci bakıldığında kulağa mantıklı gelen bir tehmindi zira kripto para piyasalarındaki toplam paranın büyüklüğü, 2021’in sonlarına hakikat 3 trilyon dolara ulaşmıştı. Yani piyasaya oluk oluk para akıyor, akan para Bitcoin’e ve öteki tüm kripto para ünitelerini uçuruyordu.

İnançlı liman konusu ve artan faizler

Kripto paralar, piyasaya sürüldükleri birinci günlerinden beri analistler tarafınca ‘riskli’ olarak kabul ediliyor. Bunun en büyük sebebiyse kripto paraların rastgele bir merkeze bağlı olmaması. Ayrıyeten rastgele bir ülkenin para ünitesinin durumu da kripto paralar için değerli değil. Bu durum, yatırımcıların gözünü her vakit korkutmuştu. O denli ki bir fazlaca kişi, kripto paraları “güvenilmez” olarak nitelendiriyordu. Altın, gümüş ve hatta petrol üzere klasik, ‘güvenli liman’ olarak kabul edilen yatırım araçları varken teknolojik para ünitelerine yatırım yapmak bir hayli ekonomiste nazaran çılgıncaydı. Hal bu biçimde olunca da kripto para piyasalarında yatırım yapan bilhassa de küçük ve orta çaplı yatırımcılar, kaçmak için fırsat kolluyorlardı. Ülkelerin faiz artırım kararları, inançlı liman arayan yatırımcılar tarafınca paranın çekilmesi ve haliyle Bitcoin’in değerisizleşmesi için pek kâfi bir fırsat olarak görüldü. Lakin tek niye bu değildi.

Balina vurgunları ve dolandırıcılık olayları


Kripto para piyasalarının denetlenemeyen ve merkeziyetsiz yapıları, en hayli da “balina” olarak isimlendirilen büyük yatırımcıların iştahını kabarttı. O denli ki kripto para üniteleri birinci çıktıkları günden beri var olan balinalar, piyasaların ‘ayarları’ ile diledikleri üzere oynayabiliyorlar. kimi birtakım satış, birtakım bazı alış baskıları kuran balinalar, sürpriz atakları ile küçük yatırımcıları tabir yerindeyse canlarından bezdirdiler. Hatta bugün kripto paralar ile ilgili paylaşımlar yapan toplumsal medya hesaplarına girip bakarsanız, bu durumun kripto fenomenleri bile yıldırdığını nazaranbilirsiniz. elbette işin bir de dolandırıcılık boyutu var. Kripto paraların yaygınlaşması ile sayısız vurgun olayı yaşandı. birtakım bazısa borsaların yatırımcılardan topladığı parayla yok olduğuna şahitlik ettik. İşte bu iki niye de aslına bakarsanız güvenilirliği sorgulanan Bitcoin’i düzgünce tartışmaya açtı.

Bu ortada, klasik finans savunucularının piyasalara yaydıkları olumsuz haberleri de es geçmemek lazım. Onlara nazaran hem Bitcoin birebir vakitte başka kripto para üniteleri dolandırıcılıktan ibaretti. Temelde bu hakikat değildi zira birçok kripto para ünitesinin ardında aşikâr bir proje vardı. Lakin dijital finans sisteminin klasik finans sisteminin önüne geçeceği ve yeni bir dünya sistemi kurulacağı söylentileri, olumsuz haberlerin daima olarak pompalanmasına niye oldu. Bunlar yaşanırken küçük yatırımcılar ya parasını kaybettiğinden ya da gerilimi kaldıramadığından ‘inançlı limanlara’ yöneliyordu. Bu da Bitcoin için düşüş manasına geliyordu…

2022’nin başından beri bir inip bir çıkan piyasalar, Terra (LUNA) ve TerraUSD (UST) kriziyle adeta çöktü


*UST fiyat grafiği. Kaynak: Coinmarketcap

Buraya kadar anlattığımız her şey Bitcoin ve öbür kripto para ünitelerinin düşüş trendine girmesi hakkındaydı. 2022 yılına 47 bin dolar düzeylerinde giren Bitcoin, bir ileri iki geri hareketlerle sallana sallana düştü. Küçük ve orta ölçekli yatırımcılar ile bir epeyce kripto para fenomeni bu düşüş sürecinin sona ermesini beklerken, hiç kimsenin beklemediği bir olay yaşandı. Dolara endeksli bir stabil kripto para olan TerraUSD (UST), argümanlara bakılırsa bir ‘operasyona’ kurban gitti. Fiyatı her vakit 1 dolara yakın olması gereken UST, geçtiğimiz gün 0,2 dolar düzeylerine kadar indi. Dolara endeksli bir kripto para ünitesinin bile bu biçimde bedel kaybetmiş olması, piyasaların “çöküşünü” tetikleyen bir öteki etkendi. Tam da burada milyonlarca yatırımcının kaçırdığı bir nokta daha bulunuyor:

Piyasada bir epeyce farklı stabil coin var. Örneğin Tether (USDT) ve USD Coin (USD). Bu kripto para ünitelerinin ardındaki projeler, kripto paraları sabit tutabilmek ismine direkt dolar rezervi tutuyorlar. Bu, sabit paha için tam olarak gerçek güvenlik manasına geliyor. UST’de ise farklı bir durum kelam konusu. Bu kripto para ünitesinin ardındaki takım, beraberinde Terra ağındaki bir altcoin olan LUNA’yı da destekliyor. Yani LUNA ile UST kardeş ve bir arada çalışıyorlar. UST’nin 1 dolar civarında tutulabilmesi için muhakkak bir algoritma ile LUNA alım satımları, kimi vakit de yakımları yapılıyordu. Yaşananların “operasyon” olarak nitelendirilmesinin niçini de tam olarak bu. UST’yi 1 dolarda tutmaya yarayan algoritmanın tabiri caizse “alt edilmesi“, Terra ismine işleri alt üst etti. Hem LUNA ve UST’nin arkasındaki grubun Bitcoin satması hem yatırımcının telaş yapması birebir vakitte ABD Hazine Bakanı üzere isimlerden gelen olumsuz açıklamalar, evvel Terra’yı daha sonrada tüm piyasayı bugünkü noktaya getirmiş oldu…

Yatırımcıyı ne bekliyor?


Şu an her insanın merak ettiği soru, gelecekte piyasayı ne ya da nelerin beklediği. Bu noktada somut hiç bir bilgi yok diyebiliriz. Kripto para fenomenlerinin yaptığı açıklamalara göz attığımızda, bir fikir ayrılığının kelam konusu olduğunu görüyoruz. Bazıları piyasaların toparlayacağını düşünürken bazıları ise düşüş trendinin derinleşeceğini, bugünlerin güzel günler olduğunu söylüyor. Bazılarına göre ise hem Bitcoin tıpkı vakitte öteki kripto para üniteleri, tarihin en uygun alım fırsatını veriyor ve bu fırsatın kaçırılmaması gerekiyor. Teknik tahlilin ve kestirimlerin aksi köse olduğu bu şartlarda neler olacağını daima birlikte izleyip bakılırsaceğiz

Bu içerik bir yatırım tavsiyesi değildir…
 
Üst