Karikatür Nedir?

Romalılar

Global Mod
Global Mod
Karikatür Nedir?
Karikatür, ele aldığı konuları komik veya iğneleyici olması için abartan ve çarpıtan resim türüdür. Edebiyattaki abartılı ve çarpıtıcı betimlemelerin, aynı amaca yönelik olarak çizim formatında kullanılmasıdır.

Servet-i Fünûn şairi Cenap Şahabettin‟in “hakikatin kabak duruşu” olarak nitelediği karikatür; kişi ya da olayların gülünç, çelişkili yanlarını yakalayarak bazen yazıyla da desteklenen abartılmış çizgilerle mizaha dönüştürme sanatı olarak tanımlanabilir. Başlangıçta insanların görünüşlerini bozma, abartma, karakteristik özelliklerini ön plana çıkartma şeklinde değerlendirilen karikatür; zamanla değişik varlıkların da abartılarak çizilmesi eylemine dönüşmüştür. ġemseddin Sami Kâmus-ı Türkî de karikatürü “eğlence ve güldürmek için yapılan tuhaf resim” diye tanımlamakta ve karikatür sözcüğünün mecazen “ kıyafet ve tavrı gülünç adam” anlamına geldiğini belirtmektedir. Meşrutiyet döneminin önde gelen karikatüristlerinden Cemil Cem ise karikatür sanatını; “san‟atın zübdesi (en seçkin parça, öz)” olarak nitelendirmektedir.

Karikatürün tarihine kısaca değinecek olursak, bilinen en eski modern karikatür örneklerinin, belirli kusurlarını modele dökmek için insanları gözlemleyen Leonardo da Vinci tarafından oluşturulduğu görülmektedir. Leonardo Da Vinci‟nin karikatür çizmekteki amacı, özgün olan bir çizimin gerçekçi bir portreden daha vurucu olduğu izlenimini vermektir. Gian Lorenzo Bernini (1598-1680), yine bu alandaki ilk sanatçılardan biri olup, bir insanı üç-dört çizgiyle mizahi olarak betimlemeyi başarmasıyla bilinmektedir. Karikatür sanatı, zamanla Fransa ve İtalya'daki kapalı aristokrat kesiminde yaygınlaşmış ve dünyaya yayılmıştır.

Dünyada yayımlanan ilk karikatür kitabı ingiltere'de basılan ve Mary Darly'nin A Book of Caricaturas (1762) adını verdiği eserdir. Yine 18. yüzyılda bu alanda 26 uzmanlaşan İngiliz Thomas Rowlandson(1756–1827) ve James Gillray (1757–1815) gibi isimler de önemli eserler vermiştir. Karikatürün kullanım alanlarını değerlendirmek gerekirse, karikatürler sosyal ve siyasi eleştiri yapmak için sıklıkla kullanılmaktadır. Dünyada siyasi ve sosyal amaçlı düzenli olarak yayımlanan pek çok dergi ve gazeteler mevcuttur. Karikatür farklı amaçlar için de kullanılmakta, çizerler düşüncelerini okurla ya da izleyici ile karikatür aracılığıyla paylaşabildiği gibi karikatürün basitleştiren ve mizahı yöntem olarak kullanan anlayışından reklamcılık sektörü de faydalanmaktadır. Bununla birlikte karikatürde eğitim amaçlı uygulamalarda yararlanıldığı da görülmektedir. Günümüzde karikatür yaygın olarak benimsenmiş, hemen her ülkede okuyucusu ve hayranı bulunan, düzenli olarak dergiler veya kitaplar halinde satılabilen, sergileri düzenlenen ve pek çok başka disipline hizmet eden bir sanat dalıdır.
 
Üst