2009’da birinci kere Bitcoin ile tanınmaya başlanan kripto paralar, birilerini süratle zenginleştirdiği için medyada ve toplumsal medyada fazlaca konuşulan bahisler ortasına girdi. Bir merkeze bağlı olmaması ve transferlerin bir otoritenin denetiminde bulunmaması niçiniyle cazibesi daha da arttı.
Bu kadar popülerleşince, beşerler kısa yoldan güçlü olmak için kitleler halinde kriptoya yöneldi ancak birçok bu bahiste kâfi bilgiye sahip değildi ve bu da birtakım bireylerin tüm birikimini kaybetmesini birlikteinde getirdi.
Burada, FOMO kavramından bahsetmek uygun olacaktır:
Açılımı “fear of missing out” olan bu tabirin manası “bir şeyleri kaçırma korkusu”dur. Kimi büyük fırsatları kaçırdığımız algısına niye olan FOMO, birçok vakit sahiden uzaktır. Bu algının esir aldığı yatırımcılar, mantıksız yatırım kararları alarak önemli paralar kaybedebiliyorlar.
FOMO’nun tesirine giren bireyler, bağımlılıkta sergilenen davranışlara hayli benziyor. Bağımlılıklarda beynin ödül merkezi uyarılır, bu da dopamin artışına yol açar. Haz veren olaylar ve objeler ödül merkezimizi uyararak bağımlılığa yol açar. Dopamin ne kadar artarsa bağımlılık riski de o kadar artar.
Kripto para borsasına giren bireyler de birinci etapta yüksek paralar kazandıkları için beyinlerindeki ödül merkezinin uyarılması kararında bağımlı oluyorlar.
Kazanılan para arttıkça bağımlılık da artıyor. Bu davranış devam ettikçe para kaybetme riski de birlikteinde geliyor. Para kaybetmesine karşın bu davranışını bırakmayan yatırımcı, kaybettiklerini geri kazanmak isterken daha da batıyor. Risklerini artırarak etrafından borç alıyor, kredi çekiyor ve hâlâ kazanacağını sanıyor ancak mantıklı düşünemeyerek ne yazık ki varını ağırı kaybediyor.
İçinden çıkılmaz bir kısır döngüye giren kişi, depresyona girerek etrafıyla, ailesiyle, işiyle sıkıntılar yaşıyor ve sonuç intihara kadar gidiyor.
Son periyotta kripto niçiniyle intihar eden şahıslardan birtakım acı örnekler:
Natürel bir de yatırım konusunda yeterli olsanız dahi dolandırıcılar yüzünden ziyan gorebilirsiniz. THODEX vb. bir fazlaca hadisenin yaşandığını biliyoruz.
Bunun haricinde, hack’leme yoluyla de kripto paraların çalınması örnekleri görülebiliyor.
Bu tıp yatırım yapan şahısların, ailelerin epeyce dikkatli olması gerekiyor.
“Bu borsalara hiç girmeyin” teklifinde bulunmuyoruz. Yalnızca risklerini göz önünde bulundurun ve bağımlı olmamaya çalışın, birikimlerinizin tamamını kullanmayın. Bu tip davranışları gösteriyorsanız ve mani olamıyorsanız kesinlikle profesyonel ruhsal yardım alın.
Kaynaklar: 1, 2, 3
Bu kadar popülerleşince, beşerler kısa yoldan güçlü olmak için kitleler halinde kriptoya yöneldi ancak birçok bu bahiste kâfi bilgiye sahip değildi ve bu da birtakım bireylerin tüm birikimini kaybetmesini birlikteinde getirdi.
Burada, FOMO kavramından bahsetmek uygun olacaktır:
Açılımı “fear of missing out” olan bu tabirin manası “bir şeyleri kaçırma korkusu”dur. Kimi büyük fırsatları kaçırdığımız algısına niye olan FOMO, birçok vakit sahiden uzaktır. Bu algının esir aldığı yatırımcılar, mantıksız yatırım kararları alarak önemli paralar kaybedebiliyorlar.
FOMO’nun tesirine giren bireyler, bağımlılıkta sergilenen davranışlara hayli benziyor. Bağımlılıklarda beynin ödül merkezi uyarılır, bu da dopamin artışına yol açar. Haz veren olaylar ve objeler ödül merkezimizi uyararak bağımlılığa yol açar. Dopamin ne kadar artarsa bağımlılık riski de o kadar artar.
Kripto para borsasına giren bireyler de birinci etapta yüksek paralar kazandıkları için beyinlerindeki ödül merkezinin uyarılması kararında bağımlı oluyorlar.
Kazanılan para arttıkça bağımlılık da artıyor. Bu davranış devam ettikçe para kaybetme riski de birlikteinde geliyor. Para kaybetmesine karşın bu davranışını bırakmayan yatırımcı, kaybettiklerini geri kazanmak isterken daha da batıyor. Risklerini artırarak etrafından borç alıyor, kredi çekiyor ve hâlâ kazanacağını sanıyor ancak mantıklı düşünemeyerek ne yazık ki varını ağırı kaybediyor.
İçinden çıkılmaz bir kısır döngüye giren kişi, depresyona girerek etrafıyla, ailesiyle, işiyle sıkıntılar yaşıyor ve sonuç intihara kadar gidiyor.
Son periyotta kripto niçiniyle intihar eden şahıslardan birtakım acı örnekler:
- Bursa’da kafeterya işleten 34 yaşındaki Hasan K. ve 31 yaşındaki kardeşi Hüseyin K. kardeşler, teze göre kripto para piyasasında yaptıkları yatırımlarda yüklü ölçüde ziyan etti. İki kardeş “İznik Gölü’nde intihar edeceğiz” dedikten daha sonra ortadan kayboldu. İki kardeşin cansız vücutları gölde bulundu.
- Antalya’da bir villada 3 kişiyi silahla vurup intihar eden Mustafa G.’nin, cinayetleri işlemesinin gerisinde yatan niçinin kripto paralar yüzünden olduğu tez edildi. 250 bin kaybettiği argüman edilen Mustafa G., anne ve babası ile ablasını pompalı tüfekle öldürdükten daha sonra intihar etti.
- Yaklaşık 170 bin TL’sini kripto paraya yatırdığı ve burada kaybettiği tez edilen elektrik personeli Özkan A., konutunun bodrumunda kendini elektrik kablosu ile tavana astı. Evli ve 1 çocuk babasıydı.
- İstanbul’da yaşanan olayda argümana göre 50 yaşındaki Caner Ü., sahip olduğu daireyi satarak parasını kripto paraya yatırdı. Olay günü sabah saatlerinde cadde üstündeki iş yerine gelen Caner Ü., bilgisayarının başına oturarak borsaya bakmaya başladı. Büyük ziyan ettiğini nazarann Caner Ü., ruhsatsız tabancasıyla başına sıkarak intihar etti.
- Bursa’da yaşayan polis memuru Ercan A., Bitcoin’de para kaybetmesinin akabinde buhrana girip beylik tabancası ile hayatını sonlandırdı.
Natürel bir de yatırım konusunda yeterli olsanız dahi dolandırıcılar yüzünden ziyan gorebilirsiniz. THODEX vb. bir fazlaca hadisenin yaşandığını biliyoruz.
Bunun haricinde, hack’leme yoluyla de kripto paraların çalınması örnekleri görülebiliyor.
Bu tıp yatırım yapan şahısların, ailelerin epeyce dikkatli olması gerekiyor.
“Bu borsalara hiç girmeyin” teklifinde bulunmuyoruz. Yalnızca risklerini göz önünde bulundurun ve bağımlı olmamaya çalışın, birikimlerinizin tamamını kullanmayın. Bu tip davranışları gösteriyorsanız ve mani olamıyorsanız kesinlikle profesyonel ruhsal yardım alın.
Kaynaklar: 1, 2, 3